środa, 26 maja 2010

Plakat konferencji

Już pojutrze konferencja Mistrzostwa Europy®. Prawo własności intelektualnej a organizacja imprez masowych. Zapraszamy do zapoznania się z programem.


Nowelizacja prawa autorskiego

Sejm uchwalił dziś nowelizację prawa autorskiego dotyczącą organizacji zbiorowego zarządzania, tabel wynagrodzeń, a także Komisji Prawa Autorskiego. Praprapraprzodkiem ustawy są założenia przygotowane przez pracowników Instytutu Prawa Własności Intelektualnej UJ. Wygląda jednak na to, że zostały one przeniesione do ustawy w co najwyżej bardzo ogólnym zarysie.

O tym, jak wygląda tekst ustawy, który trafił do Senatu, można przekonać się tutaj. Co zaskakujące, jak na ustawę z dziedziny własności intelektualnej projekt wzbudził ogromne kontrowersje. Przeciwko głosowało aż 16 posłów, co osobiście tłumaczę tym, że regulowana jest materia OZZ. Wyniki głosowania można poznać tu, a dotychczasowy przebieg procesu legislacyjnego można próbować prześledzić tutaj. Dlaczego próbować? Najważniejszych jego elementów oczywiście nie ma i nie będzie w formie drukowanej - posiedzenia podkomisji w dalszym ciągu nie są protokołowane i chyba nie zanosi się na zmiany. A szkoda.

czwartek, 20 maja 2010

Opłaty za czyste nośniki przed Trybunałem Sprawiedliwości

Hiszpańska organizacja zbiorowego zarządzania Sociedad General de Autores y Editores (SGAE) zażądała od spółki Padawan, zajmującej się sprzedażą nośników (m.in. płyt CD i DVD, odtwarzaczy MP3), kwoty niecałych 17.000 EUR z tytułu opłat za czyste nośniki (private copying levies), pobieranych w Hiszpanii w oparciu o przepisy ustawy krajowej, uchwalonej w oparciu o art. 5 ust. 2 lit b dyrektywy 2001/29/WE, który brzmi:

Państwa Członkowskie mogą przewidzieć wyjątki lub ograniczenia w odniesieniu do prawa do zwielokrotniania (...) w następujących przypadkach:
(...)
b) w odniesieniu do zwielokrotniania na dowolnych nośnikach przez osobę fizyczną do prywatnego użytku i do celów ani bezpośrednio, ani pośrednio handlowych, pod warunkiem że podmioty praw autorskich otrzymają godziwą rekompensatę, uwzględniającą zastosowanie lub niezastosowanie środków technologicznych określonych w art. 6, w odniesieniu do danych utworów lub przedmiotów objętych ochroną;

W pierwszej instancji SGAE wygrało. Sąd rozstrzygający spór w drugiej instancji zadał jednak kilka pytań prejudycjalnych Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dotyczących znaczenia pojęcia "godziwa rekompensata" i cech krajowego systemu pobierania opłat.

Sąd chciał wiedzieć:
1. Czy pojęcie "godziwa rekompensata" wymaga harmonizacji, niezależnie od prawa Państw Członkowskich do wyboru systemu pobierania opłat, który uważają one za odpowiedni dla zapewnienia efektywności prawa do godziwej rekompensaty dla uprawnionych w związku z przyjęciem dozwolonego użytku prywatnego ("zwielokrotniania do użytku prywatnego")?
2. Niezależnie od systemu stosowanego przez dane Państwo Członkowskie dla ustalenia godziwej rekompensaty, czy system musi zapewniać sprawiedliwą równowagę między uprawnionymi a osobami bezpośrednio lub pośrednio zobowiązanymi do zapłaty rekompensaty i czy ta równowaga jest określana przez cel godziwej rekompensaty, czyli złagodzenie strat wynikających z zwielokrotniania do użytku prywatnego?
3. Gdy Państwo Członkowskie decyduje się na system pobierania opłat za cyfrowe urządzenia kopiujące i nośniki, czy opłata musi być koniecznie połączona ze spodziewanym używaniem tych urządzeń i nośników dla celów zwielokrotniania do użytku prywatnego, z takim skutkiem, że pobieranie opłaty jest zasadne gdy można domniemywać, że urządzenia i nośniki stosowane są do zwielokrotniania do użytku prywatnego, a nie do innych celów?
4. Gdy Państwo Członkowskie przyjmuje system opłat, czy jednakowe nakładanie tej opłaty na przedsiębiorstwa i profesjonalistów, którzy z pewnością nabywają urządzenia i nośniki w celu innym niż zwielokrotnianie do użytku prywatnego, jest zgodne z zasadą godziwej rekompensaty?
5. Czy system przyjęty przez Hiszpanię, zakładający nałożenie opłaty bez wyjątku na wszystkie urządzenia do kopiowania i nośniki narusza dyrektywę 2001/29/WE w zakresie, w jakim brak wystarczającego połączenia między godziwą rekompensatą i wyjątkiem zezwalającym na zwielokrotnianie w celach prywatnych, ponieważ w znacznym zakresie opłata jest nakładana do innych sytuacji, w których nie zachodzi wyjątek od praw, uzasadniający tę rekompensatę?

Zdaniem Rzecznika Generalnego, pojęcie "godziwa rekompensata" to pojęcie prawa unijnego, a zatem musi być wykładane jednakowo w całej UE, ale to Państwa Członkowskie mają ustalić kryteria, które pozwolą na urzeczywistnienie tej zasady na ich terytorium. Można powiedzieć, że Rzecznik oddał Bogu świeczkę, a diabłu ogarek. W praktyce pogląd ten ma znaczenie np. w takim zakresie, że zezwala na pobieranie opłaty ryczałtowej.

Zdaniem Rzecznika, godziwa rekompensata to taka, która daje uprawnionemu, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności dozwolonego zwielokrotniania do prywatnego użytku, odpowiednie wynagrodzenie za użycie chronionych treści. Jeśli Trybunał przychyli się do tego zdania, trzeba będzie ostrożnie stosować je w polskim prawie autorskim, pamiętając o jego szczególnym, "unijnym" charakterze. Mamy w orzecznictwie wypracowaną koncepcję zbliżoną do "odpowiedniego wynagrodzenia", zgodnie z którą chodzi o takie wynagrodzenie, jakie autor otrzymałby "na rynku", ale dotyczy ona roszczeń z art. 79 pr. aut., więc trzeba uniknąć mylenia obydwu pojęć. Opłaty za nośniki to jednak zupełnie inna bajka, niż licencjonowanie utworów. Zresztą, sam Rzecznik dodał, że kryterium szkody może, ale nie musi być brane pod uwagę dla ustalenia wysokości rekompensaty. Podkreślił też, że na wysokość opłaty nie ma wpływać nielegalne korzystanie z utworów (bo nie tego dotyczy przepis), ale korzystanie z nich w ramach omawianego wyjątku od wyłącznego prawa zwielokrotniania.

Rzecznik stwierdza dalej, że opłata musi być połączona z domiemanym użyciem danych urządzeń lub nośników do prywatnego zwielokrotniania, a zatem nakładanie opłaty jest dopuszczalne tylko w razie stwierdzenia, że takie domniemanie zachodzi. Wystarczy jednak potencjalna możliwość używania urządzeń i nośników w takim zakresie.

Konsekwentnie, z pojęciem godziwej rekompensaty nie ma wiele wspólnego nakładanie opłaty w identycznym zakresie na przedsiębiorców, którzy z oczywistych względów nie korzystają z wyjątku pozwalającego na zwielokrotnianie dla celów prywatnych. Inaczej mówiąc, to może być opłata ryczałtowa, ale musi być odpowiednio powiązana z istnieniem wyjątku. Ciekawe jak to sprawdzać i jak to ma działać w praktyce - osobne ceny nośników dla przedsiębiorców, osobne dla konsumentów? Badania rynku zmierzające do ustalenia, która kategoria kupuje więcej urządzeń i nośników?

Trybunał zazwyczaj akceptuje rozważania Rzecznika, więc jest niewielka szansa, że cokolwiek zmieni się na etapie orzekania. W każdym razie czekamy na wyrok, który moim zdaniem może mieć znaczenie dla losów polskiego art. 20 pr. aut. Sprawa ma sygnaturę C‑467/08.

Więcej:
- opinia Rzecznika

wtorek, 18 maja 2010

Mistrzostwa Europy®. Prawo własności intelektualnej a organizacja imprez masowych - program konferencji

Konferencja odbędzie się 28 maja (piątek) w Sali Wystawowej Auditorium Maximum UJ (ul. Krupnicza 35).


Rozpoczęcie: 9:00

Panel I: 9:30-11:10

  • mgr Marcin Balicki – Relacja z widowiska sportowego jako utwór audiowizualny
  • mgr Zbigniew Pinkalski – Ambush marketing – charakterystyka i ocena zjawiska na tle polskiego ustawodawstwa
  • mgr Krzysztof Tusiński, Konrad Gliściński – Konstrukcja umów licencyjnych i ich zabezpieczanie w związku z organizacją masowych imprez sportowych
  • mgr Krzysztof Felchner – Traktat z Nairobi w sprawie ochrony symbolu olimpijskiego

Panel II: 11:20 – 13:00

  • Aneta Makowiec – Public viewing. Analiza prawa autorskiego i praw pokrewnych w kontekście telewizyjnej transmisji meczu Euro 2012
  • Adam Szymon Tułecki – Sprzedaż praw transmisyjnych do imprez sportowych
  • Ewa Laskowska – „Adam leć!”, czyli komentarz sportowy jako przedmiot praw autorskich
  • Katarzyna Dreszer – Widowisko sportowe jako przedmiot prawa autorskiego. Zasada i wyjątki

Panel III: 13:30 – 15:20

  • Natalia Rutkowska – Prawo do transmisji widowisk sportowych a prawo konkurencji. Przykład UEFA
  • Emilia Chmielewska – Roszczenia przeciwko uprawnionemu z rejestracji znaku towarowego nie posiadającego zdolności odróżniającej.
  • Joanna Filipiuk – Ochrona domen internetowych związanych z major events
  • Natalia Wrońska – Procedura dochodzenia ochrony praw własności intelektualnej w kontekście organizacji Euro 2012

Panel IV: 15:30 – 17:00

  • Mateusz Kaliński – Równość podmiotów gospodarczych w kontekście uprzywilejowania sponsorów imprez masowych
  • Mikołaj Rogowski – Ochrona maskotek imprez sportowych
  • mgr Małgorzata Witek, mgr Owidiusz Mazurkiewicz – Procedura wydania decyzji o udzielnie prawa ochronnego na znak towarowy w aspekcie organizacji imprez masowych.

Zakończenie: 17:00

środa, 12 maja 2010

Rozszerzona Izba Odwoławcza EUP o patentach na programy komputerowe

Zapadło rozstrzygnięcie w sprawie wniosku Prezesa EUP o rozstrzygnięcie przez Rozszerzoną Izbę Odwoławczą EUP zagadnienia prawnego związanego z praktyką Urzędu w odniesieniu do wynalazków urzeczywistnianych za pomocą komputera. Rozszerzona Izba uznała, że wniosek jest niedopuszczalny, ponieważ nie dopatrzyła się sprzeczności w orzecznictwie Izb Odwoławczych. Tym samym chyba po prostu potwierdzono dotychczasową praktykę EUP. Uzasadnienie, zawierające uwagi na temat dotychczasowego orzecznictwa i samej Konwencji o Patencie Europejskim, ma nieco ponad 50 stron (a wniosek niewiele mniej), więc zainteresowani mają co czytać.

Więcej:
- komunikat EUP,
- treść decyzji.

sobota, 1 maja 2010

oficjalny tekst projektu ACTA

Znajdziecie pod tym linkiem.